Carmina Burana (liederen uit Beuren) is de naam van de grootste en beroemdste verzameling middeleeuwse teksten die tot de zogenaamde vagantenliteratuur behoren. De Carmina Burana zijn vooral bekend geworden doordat de Duitse pedagoog en componist Carf Orff (1895-1982) in 1937 een selectie van vierentwintig teksten op muziek heeft gezet.
Orffs Carmina Burana beschrijft drie grote thema’s: lente/zomer, de herberg en de liefde. Deze enscenering wordt omlijst door de hymne aan Fortuna, de godin van het (nood)lot.
De Carmina Burana omvatten 25 liederen, die in drie rubrieken zijn onder te verdelen: In de Lente (liefdesliederen), In de Taveerne (drink- en gokliederen) en De Hof der Liefde (over de zinnelijke liefde). ‘Wanneer wij in de taveerne zijn’ (nr. 14) gaat over spelen met geld: ‘Hier vreest niemand voor de dood maar dobbelt men in de naam van Bacchus’. In de vorm van een litanie wordt op satirische wijze het glas geheven op diverse groepen: struikrovers, zeelieden, blank en zwart.
Over de componist
Carl Orff
Uitvoeringen
Koninklijk Mannenkoor La Bonne Espérance heeft In Taberna uitgevoerd tijdens de volgende uitvoeringen:
–
Muziek oefenen
Baritons:
Tekst en vertaling
Bron: CarminaBuranaLive.nl
| In taberna quando sumus, non curamus quid sit humus, sed ad ludum properamus, cui semper insudamus. Quid agatur in taberna, ubi nummus est pincerna, |: hoc est opus ut queratur, si quid loquar, audiatur. : | Wanneer wij in de taveerne zijn, maken we ons geen zorgen dat wij slechts stof zijn, maar we storten ons direct op het spel, dat ons altijd hevig doet zweten. Wat in de taveerne gebeurt, waar geld de gastheer is, dat is de moeite waard te vragen, en hoor wat ik je zeg: |
| Quidam ludunt, quidam bibunt, quidam indiscrete vivunt. Sed in ludo qui morantur, ex his quidam denudantur quidam ibi vestiuntur, quidam saccis induuntur. |: Ibi nullus timet mortem sed pro Baccho mittunt sortem. : | Sommigen spelen, anderen drinken, sommigen leven er op los. Maar die zich in het spel begeven worden soms volledig uitgekleed sommigen winnen hier hun kleren, anderen gaan gekleed in zakken. Hier vreest niemand voor de dood maar dobbelt men in de naam van Bacchus. |
| Primo pro nummata vini, ex hac bibunt libertini; semel bibunt pro captivis, post hec bibunt ter pro vivis, quater pro Christianis cunctis, quinquis pro fidelibus defunctis, sexies pro sororibus vanis, septies pro militibus silvanis. | Op de wijnschenker drinkt het losbandige volk het eerst; dan eenmaal op de gevangenen, dan driemaal op de levenden, viermaal op heel de Christenschaar, vijfmaal op de in de Heer gestorvenen, zesmaal op de lichtzinnige zusters, zevenmaal op de struikrovers. |
| Octies pro fratribus perversis, nonies pro monachis dispersis, decies pro navigantibus, undecies pro discortantibus, duodecies pro penitentibus, tredecies pro iter agentibus. Tam pro papa quam pro rege bibunt omnes sine lege. | Achtmaal op de verlopen broeders, negenmaal op de dwalende monniken, tienmaal op de zeelieden, elfmaal op de kibbelaars, twaalfmaal op de boetelingen, dertienmaal op de reizigers. Op de paus en op de koning drinken allen zonder mate. |
| Bibit hera, bibit herus, bibit miles, bibit clerus, bibit ille, bibit illa, bibit servus cum ancilla, bibit velox, bibit piger, bibit albus, bibit niger, bibit constans, bibit vagus, bibit rudis, bibit magus. | De meesteres drinkt en de meester, de soldaat drinkt en de priester drinkt, de man drinkt, de vrouw drinkt, de knecht drinkt met de meid, de snelle drinkt, de luie drinkt, de blanke drinkt, de zwarte drinkt, de gesettelde drinkt, de zwerver drinkt, de domme drinkt, de wijze drinkt. |
| Bibit pauper et egrotus, bibit exul et ignotus, bibit puer, bibit canus, bibit presul et decanus, bibit soror, bibit frater, bibit anus, bibit mater, bibit iste, bibit ille, bibunt centum, bibunt mille | De arme drinkt en de zieke, de banneling en de vreemdeling drinkt, de jongeling drinkt, de grijsaard drinkt, de bisschop drinkt, de deken drinkt, de zuster drinkt, de broeder drinkt, de oude vrouw drinkt, de moeder drinkt, deze vrouw drinkt, die man drinkt, er drinken er honderd, er drinken er duizend. |
| Parum sexcente nummate durant, cum immoderate bibunt omnes sine meta. Quamvis bibant mente leta, sic nos rodunt omnes gentes, et sic erimus egentes. Qui nos rodunt confundantur et cum iustis non scribantur. IO! IO! IO! IO! IO! IO! IO! IO! | Zeshonderd duiten zou nauwelijks genoeg zijn als allen onbeteugeld en zonder mate zouden drinken. Hoeveel zij ook vrolijk drinken, wij zijn degenen die iedereen beschimpt, en aldus worden wij berooid. Die ons beschimpen mogen vervloekt zijn en mogen hun namen niet worden geschreven in het boek der rechtvaardigen. IO! IO! IO! IO! IO! IO! IO! IO! |